Hiểu rõ về bệnh nhịp nhanh thất để có hướng điều trị đúng cách

Nhịp nhanh thất là tình trạng rối loạn nhịp tim đập với tần số nhanh bất thường trên 100 nhịp/phút xuất phát từ buồng trên của tim (tâm thất). Bệnh làm giảm khả năng bơm máu của tim và có thể gây nên một số biến chứng nguy hiểm thậm chí là tử vong nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời. Nếu bạn đang quan tâm đến vấn đề này, cùng Ninh Tâm Vương tìm hiểu thêm những thông tin cụ thể hơn về nhịp nhanh thất qua bài viết sau đây nhé!

Nhịp nhanh thất là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, và những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh

Nhịp nhanh thất là gì?

Nhịp nhanh thất là tình trạng rối loạn nhịp tim nhanh với tần số trên 100 nhịp/ phút làm phá vỡ nhịp điệu bình thường của tim và xuất phát từ buồng tâm thất (buồng tim phía dưới).

Bản chất của nhịp nhanh thất là một chuỗi 3 nhịp ngoại tâm thu liên tiếp trở lên nối liền nhau. Nếu cơn nhịp nhanh thất kéo dài hơn một vài giây mỗi lần sẽ trở nên nguy hiểm đến tính mạng.

Nhịp nhanh thất bình thường sẽ có tần số từ 100-200 chu kỳ/phút. Cuồng thất thì tần số từ 250-300 chu kỳ/phút, còn rung thất có tần số >350 chu kỳ/phút. Ngoài ra còn có dạng nhịp nhanh thất nhiều ổ, được gọi là xoắn đỉnh. 

Dựa vào đặc điểm cơn nhịp nhanh thất, bệnh còn được chia thành đơn dạng hay đa dạng, ngắn hạn hay kéo dài: 

• Nhịp nhanh thất đơn dạng: gây nên bởi một ổ ngoại lai hoặc 1 vòng vào lại đơn lập phát nhịp. Khi xem trên điện tâm đồ thì hình dạng phức bộ QRS rất đều và đơn dạng.

• Nhịp nhanh thất đa dạng: gây nên bởi nhiều ổ ngoại lai hoặc nhiều vòng vào lại khác nhau phát nhịp. Khi xem trên điện tâm đồ thì phức bộ QRS không đều về hình dạng cả tần số. 

• Nhịp nhanh thất không kéo dài: thời gian kéo dài dưới 30 giây. 

Nhịp nhanh thất kéo dài: thời gian kéo dài lớn hơn hoặc bằng 30 giây hoặc có thể ngưng sớm hơn do ngưng huyết động. Đây là dạng rối loạn nhịp tim cần được theo dõi và điều trị kịp thời vì có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Bản chất của nhịp nhanh thất là một chuỗi các nhịp ngoại tâm thu liên tiếp nối liền nhau

Tìm hiểu thêm:

• Tim đập nhanh là gì? Điều trị nhịp tim nhanh hiệu quả

• Nhịp nhanh nhĩ là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Triệu chứng của nhịp nhanh thất

Đối với nhịp nhanh thất không kéo dài và tần số chậm thì hầu như không có triệu chứng để nhận biết. Còn đối với nhịp nhanh thất kéo dài thì sẽ xuất hiện các triệu chứng như đánh trống ngực, triệu chứng rối loạn huyết động (tức ngực, khó thở, choáng váng…) hoặc nặng hơn là gây đột tử.

Người mắc nhịp nhanh thất thường xuyên xuất hiện triệu chứng tức ngực, khó thở

Nguyên nhân gây bệnh nhịp nhanh thất

Nhịp nhanh thất tạo ra theo 2 cách, một là dòng điện tim bất thường được phát sinh hoặc đi qua tâm thất, hai là cơ tâm thất tự hoạt động để sinh ra nhịp đập bất thường. Bệnh có thể xảy ra ở người khỏe mạnh không có tổn thương cấu trúc tim hoặc những người có tổn thương tim, sẹo tim trước đó. Ở những người bệnh tim mạch gặp phải cơn nhịp nhanh thất sẽ nguy hiểm hơn và có thể đe dọa tính mạng còn những người có tim bình thường bệnh có thể tự hết mà chưa cần điều trị.

Cơ tim bị tổn thương cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh

Chẩn đoán nhịp nhanh thất 

Để chẩn đoán chính xác bệnh nhịp nhanh thất, người bệnh sẽ được chỉ định một hoặc nhiều xét nghiệm chẩn đoán như sau:

Siêu âm tim 

Đây là phương pháp cận lâm sàng đơn giản có khả năng chẩn đoán một vài nguyên nhân gây mắc tình trạng nhịp nhanh thất. Ngoài việc thấy được nhịp tim nhanh thì siêu âm tim còn cho biết cấu trúc tim và các bệnh lý mà bệnh nhân đang gặp. Các bệnh về tim gây rối loạn nhịp tim trên thất bao gồm: 

• Động mạch vành.

• Suy tim. 

• Bệnh tim bẩm sinh, rối loạn nhịp tim do di truyền. 

• Rối loạn thần kinh tự chủ. 

• Rối loạn nhịp thất nguyên phát. 

• Bệnh cơ tim: bệnh cơ tim dãn, cơ tim phì đại, loạn sản thất phải 

• Rối loạn điện giải, nhiễm độc, … 

Các bệnh này cũng là yếu tố dẫn đến nhịp nhanh thất kéo dài. Vậy nên, nếu có các bệnh này thì cần thường xuyên siêu âm tim để chẩn đoán nhịp nhanh thất.

Siêu âm tim giúp chẩn đoán những nguyên nhân gây nhịp nhanh thất

Đo điện tâm đồ ECG 

Phương pháp này tương đối đơn giản, thực hiện nhanh chóng và cho kết quả chính xác. Quan sát trên điện tâm đồ thì phức bộ QRS giãn rộng phân ly nhĩ thất và không có hình dạng block nhánh. Nhịp nhanh thất kéo dài có thể gây đột tử vì đây là nhịp cấp cứu có thể chuyển sang rung thất bất kỳ lúc nào. 

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định đeo máy Holter 24h, đo điện sinh lý tim, chụp cộng hưởng từ, làm nghiệm pháp gắng sức, nghiệm pháp bàn nghiêng.. để xác định nhịp nhanh thất có kèm theo block nhánh hay thông qua đường dẫn truyền phụ không, nguyên nhân gây bệnh là gì hoặc các tổn thương khác trên tim để lựa chọn phương án điều trị phù hợp. 

Nên lưu ý rằng đã có một vài trường hợp nhịp nhanh thất bị nhầm sang cơn tim nhanh QRS giãn rộng (nhịp nhanh trên thất). Khi chẩn đoán sai lầm sẽ dẫn đến việc điều trị sai cách, khiến cho bệnh trở nặng hơn. Đặc biệt nếu dùng thuốc cắt cơn nhịp nhanh nhĩ thì có thể gây ra huyết động, dẫn đến tử vong.

Nguồn: msdmanuals.com

Điều trị nhịp nhanh thất như thế nào?

Việc điều trị nhịp nhanh thất cần căn cứ vào các triệu chứng cũng như mức độ cơ nhịp nhanh. Bạn sẽ không cần điều trị nếu bạn không bị bệnh tim tiềm ẩn, bạn không có triệu chứng bệnh và các cơn nhịp nhanh thất xảy ra trong thời gian rất ngắn. Ngược lại, nếu bạn được chẩn đoán nhịp nhanh thất và đang có dấu hiệu của bệnh, bạn cần được điều trị kịp thời để ngăn ngừa những biến chứng có thể xảy ra. 

Những cơn nhịp nhanh thất nếu không được điều trị có thể phát triển thành rung tâm thất và đe dọa đến mạng sống người bệnh. Trong quá trị điều trị, chuyên gia sẽ thực hiện theo mục tiêu ngăn chặn những cơn rối loạn nhịp tim và nhanh chóng ổn định nhịp tim.

Với những trường hợp gặp phải cơn nhịp nhanh thất kéo dài cần được cấp cứu khẩn cấp bằng cách sử dụng máy khử rung tim hoặc sốc tim hay dùng thuốc uống hoặc tiêm.

Cách chữa nhịp nhanh trên thất hiệu quả từ chuyên gia

Sử dụng thuốc điều trị nhịp nhanh thất

Một số loại thuốc sẽ được bác sĩ chỉ định trong điều trị nhịp nhanh thất kéo dài tại bệnh viện có thể kể đến như:

• Amiodarone: được ưu tiên chỉ định cho những cơn nhịp nhanh thất do bệnh tim thiếu máu cục bộ.

• Lidocaine (Xylocaine): thuốc sẽ được sử dụng tim TM 1 - 1,5mg/ kg cân nặng sau đó truyền TM 1 - 4 mg/ phút.

•  Procainamid: được chỉ định sau khi sử dụng Lidocaine nhưng không có hiệu quả.

Đối với những trường hợp nhịp nhanh thất cần điều trị dài hạn có thể được chỉ định một số loại thuốc như chẹn kênh canxi, chẹn kênh natri, chẹn beta giao cảm… Tuy nhiên các loại thuốc này có thể gây nên một số tác dụng phụ ảnh hưởng đến hệ tim mạch nên không được chỉ định thường xuyên.

Các biện pháp can thiệp ngoại khoa điều trị nhịp nhanh thất

Một số trường hợp nhịp nhanh thất mạn tính có thể được chỉ định một số phương pháp can thiệp ngoại khoa để ngăn ngừa tái phát các cơn nhịp nhanh như: 

• Cấy máy khử rung tim: một thiết bị nhỏ sẽ được cấy vào cơ thể bệnh nhân giúp ổn định nhịp tim.

• Đốt điện tim bằng ống thông: có khả năng loại bỏ những mô tim gây nên nhịp tim bất thường.

• Phẫu thuật tim điều trị bệnh tim mạch nền, chẳng hạn như tắc hẹp mạch vành, hở van tim...

• Cấy máy tạo nhịp tim: giúp đồng bộ hoá các hoạt động co bóp của buồng tim.

Cấy máy khử rung tim là biện pháp có thể được chỉ định

Sử dụng thảo dược Khổ sâm giúp ổn định nhịp tim

Bên cạnh những phương pháp y khoa về điều trị nhịp nhanh thất được nhắc đến ở trên, sử dụng thảo dược giúp ổn định nhịp tim cũng là một sự lựa chọn hợp lý và an toàn dành cho những bệnh nhân tim mạch, đặc biệt là nhịp nhanh thất.

Khổ sâm là một trong những loại thảo dược được phát hiện có công dụng hiệu quả trong hỗ trợ điều trị rối loạn nhịp tim. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Cáp Nhĩ Tân, rễ Khổ sâm có chứa hoạt chất oxymatrine với khả năng điều hòa nồng độ các chất điện giải bên trong cơ tim, từ đó giúp ổn định điện thế trong tim, ổn định tính dẫn truyền điện tim nên giúp ổn định nhịp tim, giảm tần suất và mức độ cơn nhịp nhanh thất hiệu quả.

Các sản phẩm hỗ trợ chứa thảo dược Khổ sâm có thể giúp người bệnh nhịp nhanh thất kiểm soát các cơn loạn nhịp hiệu quả hơn

Bị nhịp nhanh thất nên ăn gì và lưu ý sinh hoạt ra sao

Đối với những bệnh nhân đang điều trị nhịp nhanh thất, việc xây dựng lối sống sinh hoạt khoa học, lành mạnh là thực sự cần thiết. Để hạn chế những nguy cơ hoặc biến chứng do nhịp nhanh thất gây nên, bạn cần bổ sung thêm những chất dinh dưỡng và lưu ý những điều sau:

• Thực phẩm giàu Magie: hạnh nhân, bí ngô, mâm xôi, đậu, cải bó xôi, măng tây, rau diếp cá…. Những thực phẩm giàu magie đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định nhịp tim.

• Thực phẩm giàu chất xơ: đậu tương, gạo lứt, rau củ quả, cần tây, xà lách…. Chất xơ có khả năng giảm hấp thu chất béo và đường khi ăn, có lợi cho hệ tiêu hoá.

• Sử dụng ít thực phẩm Protein: các loại thịt đỏ, các loại đậu… là những thực phẩm nhiều protein mà bạn nên hạn chế vì có thể gây tăng nồng độ cholesterol trong máu. Thay vào đó, hãy thay bằng các loại thịt trắng hoặc cá biển.

• Giảm chất béo: thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên xào, bánh ngọt… là những loại thực phẩm mà bạn cần hạn chế. Vì chất béo sẽ khiến nồng độ Cholesterol tăng và gây nguy hiểm đối với bệnh nhân nhịp nhanh thất. Vì thế, hãy thay bằng các món ăn thanh đạm hơn như những món hấp hoặc luộc.

• Giữ tâm trạng thoải mái, hạn chế những cảm xúc mạnh, căng thẳng và tiêu cực.

• Không nên sử dụng thuốc lá, hạn chế sử dụng bia, rượu, cafein, chất kích thích có hại.

• Duy trì cân nặng ở mức ổn định, không nên để cơ thể trong tình trạng thừa cân, béo phì.

Nhịp nhanh thất là một dạng rối loạn nhịp tim có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong do ngừng tim hay đột quỵ. Do đó, người bệnh cần đến ngay những trung tâm y tế để thăm khám định kỳ nếu phát hiện những triệu chứng bất thường. Việc phát hiện sớm và điều trị nhịp nhanh thất kịp thời sẽ giúp người bệnh có thể bảo vệ bản thân cùng một trái tim khỏe mạnh.

Nguồn tham khảo

• http://phamnguyenvinh.org/wp-content/uploads/2019/01/Bai-9-Nhip-nhanh-that-pham-nguyen-vinh.pdf 
• https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/v/ventricular-tachycardia-1.html
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ventricular-tachycardia/diagnosis-treatment/drc-20355144 
• http://benhviendktinhquangninh.vn/phac-do-dieu-tri-tim-mach/con-nhip-nhanh-that.946.html

Link tham khảo chuyên khoa:

• www.msdmanuals.com/vi/chuy%C3%AAn-gia/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-tim-m%E1%BA%A1ch/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-nh%E1%BB%8Bp-tim-v%C3%A0-r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-d%E1%BA%ABn-truy%E1%BB%81n/nhi%CC%A3p-nhanh-th%C3%A2%CC%81t-vt