Nội dung chính trong bài [Ẩn]

Hội chứng QT dài là một dạng rối loạn nhịp tim nhanh, khiến tim đập hỗn loạn, đột ngột và có thể khiến người bệnh lên cơn co giật. Hội chứng QT rất nguy hiểm bởi nó có thể gây xoắn đỉnh, đột tử kể cả với người trẻ tuổi, khỏe mạnh. Do đó, hiểu đúng về các vấn đề liên quan đến hội chứng giúp bạn và người thân có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

hoi-chung-qt.jpg

Hội chứng QT dài là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đột tử ở người trẻ

Hội chứng QT là gì?

Hội chứng QT dài là một dạng rối loạn nhịp tim khiến tim đập nhanh và hỗn loạn hơn bình thường. Khi nhịp tim vượt quá khả năng kiểm soát của cơ thể, bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái co giật mạnh hoặc ngất xỉu, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến đột tử.

hoi-chung-qt-dai-la-gi.jpg

Hội chứng QT dài là một tình trạng rối loạn nhịp tim khiến tim đập nhanh và hỗn loạn

Dấu hiệu nhận biết hội chứng QT dài

Nhiều người mắc hội chứng QT kéo dài nhưng không có bết kỳ triệu chứng nào, họ có thể vô tình phát hiện bệnh của mình khi đi khám về bệnh khác. Một số khác sẽ có những triệu chứng như sau:

  • Ngất: Thường xuyên có cảm giác choáng váng, ngất xỉu do tim ngừng bơm oxy lên não. Khi nhịp tim trở về ổn định, bệnh nhân sẽ trở lại trạng thái bình thường
  • Co giật/động kinh: Đôi khi xảy ra thay vì ngất, do não bị thiếu oxy
  • Tim đập nhanh: kèm theo biểu hiện hồi hộp, trống ngực, bồn chồn lo lắng

Các dấu hiệu của bệnh có thể xảy ra bất ngờ, thậm chí trong lúc người bệnh đang ngủ. Đặc biệt, cơn nhịp nhanh có thể kích hoạt bởi sự căng thẳng, âm thanh đột ngột (chuông báo thức), sau khi tập thể dục…

Hội chứng QT dài có thể xuất hiện ở người trẻ, kể cả trẻ sơ sinh bởi đây là bệnh lý di truyền từ cha mẹ sang. Hầu hết người bệnh bắt đầu nhận thấy các dấu hiệu rõ rệt của hội chứng QT ở giai đoạn 40 tuổi. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân là trẻ sơ sinh, triệu chứng có thể xuất hiện trong vài tuần đầu tiên sau khi sinh.

Nguyên nhân gây hội chứng QT dài

Hội chứng QT dài thường bắt nguồn từ sự bất thường trong gen ảnh hưởng đến hoạt động điện của tim, có tính di truyền được thừa hưởng từ các thế hệ trước hoặc do tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị. Cụ thể như sau:

  • Đột biến gen di truyền gây hội chứng Romano - Ward, hội chứng Jervell and Lange - Nielsen là những dạng hội chứng QT dài bẩm sinh ở trẻ sơ sinh và người trẻ.
  • Các loại thuốc điều trị như kháng sinh (erythromycin, azithromycin), thuốc chống nấm đường uống, thuốc lợi tiểu, thuốc chống loạn nhịp, chống trầm cảm, chống loạn thần, chống nôn…
  • Nguyên nhân khác như rối loạn điện giải (hạ kali, canxi, magie), nhiễm Covid-19

Các yếu tố khác làm tăng nguy cơ phát triển hội chứng QT bẩm sinh hoặc thứ phát như tiền sử ngừng tim, tiền sử gia đình có người mắc bệnh, sử dụng các thuốc có tác dụng phụ là gây hội chứng QT dài, nữ giới đang dùng thuốc tim mạch, nôn hoặc tiêu chảy nhiều, rối loạn ăn uống, chán ăn gây mất cân bằng điện giải…

nguyen-nhan-cua-hoi-chung-qt-dai.jpg

Hội chứng QT có thể do gen di truyền hoặc do sử dụng thuốc

Trường hợp nghi ngờ mắc hội chứng do sử dụng các loại thuốc trên, người bệnh nên thực hiện thăm khám và báo với bác sĩ chuyên khoa về tất cả các loại thuốc đang sử dụng để có thể được chẩn đoán chính xác nhất.

Hội chứng QT dài có nguy hiểm không?

Hội chứng QT dài là nguyên nhân hàng đầu gây đột tử do tim ở những người trẻ tuổi, khỏe mạnh hoặc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) bởi vì những biến chứng nguy hiểm sau đây.

  • Xoắn đỉnh

Đây là một dạng rối loạn nhịp thất có thể đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân. Khi xảy ra xoắn đỉnh, hai ngăn dưới của tim (tâm thất) sẽ đập nhanh và hỗn loạn, làm cho các sóng trên màn hình điện tâm đồ trông như bị xoắn, khiến tim sẽ bơm được ít máu hơn. Việc thiếu máu lên não khiến người bệnh dễ bị ngất xỉu đột ngột và thường xuyên mà không có dấu hiệu báo trước.

  • Rung thất

Là tình trạng tâm thất đập quá nhanh khiến tim bệnh nhân rung lên và dừng bơm máu. Trừ khi có sự can thiệp của thiết bị khử rung tim, tim sẽ trở lại nhịp bình thường, nếu không, rung thất có thể dẫn đến tổn thương não và đột tử.

  • Tử vong không rõ nguyên nhân

Hội chứng QT dài có thể là nguyên nhân gây tử vong không rõ nguyên nhân hoặc tai nạn bất ngờ ở trẻ em, thanh thiếu niên.

  • Đột tử

Hiện nay người ta đã biết rằng hội chứng QT dài có thể giải thích một số trường hợp đột tử ở những người trẻ tuổi, những người có vẻ ngoài khỏe mạnh.

Hội chứng QT dài có thể được chẩn đoán nhờ phương pháp đo điện tâm đồ. Điện tâm đồ sẽ giúp ghi lại nhịp tim và hoạt động điện của người bệnh. Nếu điện tâm đồ hiển thị đoạn QT dài hơn bình thường, khả năng cao bạn bị mắc hội chứng. Do đó, bạn có thể chủ động thăm khám khi thường xuyên ngất xỉu, choáng váng khi hoạt động hoặc người thân trong gia đình

có tiền sử về đột tử không rõ nguyên nhân.

Cách điều trị hội chứng QT dài

Hầu hết người mắc hội chứng QT dài dù có triệu chứng hay không đều cần phải điều trị bằng một trong các biện pháp như dùng thuốc, can thiệp kết hợp điều chỉnh lối sống.

  • Điều trị bằng thuốc

Những người bị hội chứng QT dài di truyền đều sẽ được chỉ định các loại thuốc như thuốc chẹn beta (propranolol hoặc nadolol) một mình hoặc phối hợp Mexiletine có công dụng giúp kiểm soát nhịp tim không đều và làm chậm nhịp tim, giảm nguy cơ ngất xỉu, co giật hoặc đột tử.

  • Phẫu thuật

Trong một số trường hợp mắc hội chứng QT dài kết hợp rối loạn nhịp tim dai dẳng nhưng không thể dùng thuốc chẹn beta thì người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật cắt giao cảm. Tuy biện pháp này không chữa khỏi hội chứng QT dài nhưng giúp giảm nguy cơ đột tử cho người bệnh.

  • Cấy máy tạo nhịp tim hoặc máy khử rung tim

Trường hợp các triệu chứng xuất hiện thường xuyên hoặc nghiêm trọng và người bệnh có nguy cơ cao bị rối loạn nhịp tim đe dọa đến tính mạng, bạn có thể yêu cầu lắp máy tạo nhịp tim hoặc cấy máy khử rung tim (ICD).

  • Dùng thảo dược Khổ sâm

Các nghiên cứu lớn trên thế giới cho thấy hoạt chất matrine và oxymatrine trong thảo dược Khổ sâm có tác dụng cân bằng nồng độ điện giải tại tế bào cơ tim, ổn định điện thế trong tim, làm giảm tính kích thích cơ tim, nhờ đó giúp ổn định nhịp tim và ngăn chặn sự xuất hiện các cơn nhịp nhanh đột ngột. Người bệnh có thể sử dụng chế phẩm chứa thảo dược Khổ sâm kết hợp cùng với thuốc điều trị để kiểm soát hội chứng QT dài hiệu quả hơn.

  • Chế độ ăn uống phù hợp

Bên cạnh các phương pháp điều trị bằng Y khoa, người bệnh cũng cần chú trọng thêm về chế độ ăn: Thường xuyên bổ sung thêm các thực phẩm giàu Kali, Magie và Canxi như: chuối, sữa, rau họ cải, các loại hạt, cá,... Bên cạnh đó, thường xuyên tập thể dụng thể thao với cường độ nhẹ cũng là một cách để tăng cường sức đề kháng hiệu quả.

Đồng thời, bạn cùng đừng quên giữ tâm lý ổn định, tránh tức giận, căng thẳng, lo lắng và hạn chế các âm thanh đột ngột từ đồng hồ báo thức chẳng hạn để tránh khởi phát cơn nhịp nhanh. Bạn cùng cần thăm khám sức khỏe định kỳ 1-3 tháng/lần để theo dõi tiến triển của bệnh và hiệu quả của phương pháp điều trị.

Hội chứng QT sẽ không còn là mối đe dọa nếu như người bệnh hiểu rõ tình trạng của cơ thể. Bên cạnh việc xây dựng chế độ ăn uống và rèn luyện lành mạnh, người bệnh cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt những lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa. Khi nhận thấy cơ thể có triệu chứng bất thường, hãy thăm khám sớm nhất để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Xem thêm:

Tham khảo:

  • https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/long-qt-syndrome/symptoms-causes/syc-20352518

  • https://www.nhs.uk/conditions/long-qt-syndrome/